Vormgeving en illustraties van dichtbundel ‘In het zwarte gat groeiden madeliefjes’

Isabel had haar bundel al helemaal geschreven, maar hoe pak je dat daarna dan aan? We bespraken online haar wensen en de mogelijkheden. Welk formaat moet het worden en wat zag ze precies voor zich? Hoe gaat het dat bij andere bundels en wat vinden wij daar zelf van? Ze stuurde me haar manuscript en een berg foto’s. Aan mij om daar een mooi geheel van te maken. 

Om iets echt goed en met gevoel te ontwerpen moet je goed voelen waar je mee te maken hebt. Het begon met het opzetten van de teksten en zo kreeg het langzaam vorm. Door de tekst op te maken en te lezen kreeg ik een beeld bij het verhaal. Ik verdeelde het beeldmateriaal wat er was, maar constateerde nog wat ‘gaten’. En ik merkte op een gegeven moment dat ik zelfs muziek aan het luisteren was die bij de sfeer paste. Ik dompelende me als het ware onder.

Zelf had ik een nieuwe iPad aangeschaft en een Apple Pencil omdat ik wilde kijken wat illustreren via de iPad mij zou kunnen brengen. Denk aan niet eindeloos op je telefoon zitten, maar in plaats daarvan ’s avonds tekenen en kijken wat er komt. Zonder enige verplichting. Tot dan toe was daar natuurlijk nog helemaal niets van gekomen.

Tijdens het opmaken van de bundel maakte ik aantekeningen in m’n telefoon (dat wel) wat voor illustraties zou passen bij het betreffende gedicht. Er ontstond een rijtje met bloemen… Zoals je weet is de titel van de bundel ‘In het zwarte gat groeiden madeliefjes’ dus dat was treffend.

Online zocht ik naar voorbeelden van de betreffende bloemen en soms ook in verschillende stadia. Nu nog een stijltje waarmee ik alle illustraties met elkaar kon verbinden. Ik creëerde een aantal illustraties en keek of dit wat werd. De momenten dat ik weer achter mijn computers zat, kon ik alles direct bekijken in de opmaak. Je ziet dan sneller wat wel en niet werkt. Na een tijdje ontstond er een geheel waar ik blij van werd. Je ‘voelt’ het dan.

Er bleven een aantal pagina’s over waar ik ook nog iets voor moest bedenken. Omdat ik inmiddels een ‘stijltje’ had was dit gemakkelijker. Sommige dingen floepen zo uit je pen en voor anderen moet je meer moeite doen. Toen kwam het finetunen, zorgen dat alle illustraties bijvoorbeeld dezelfde lijndikte kregen. Dat lijken details, maar dat creëert rust.

Qua foto’s had ik van Isabel van alles gekregen, van werk van fotograven tot huis-tuin-en-keuken kiekjes. Ik wilde hier een geheel van maken. Daarnaast wilde ik de sfeer van de gedichten overbrengen in beeld en mocht het soms wat dromeriger of meer tot de verbeelding spreken.

De onderwerpen in deze bundel zijn zwaar, aan mij de taak om ook het licht en de lucht te zien. Want dat is er zeker, er groeiden tenslotte madeliefjes in het zwarte gat.

En hoewel je misschien denkt dat je start met de omslag, deed ik dat niet. Bij de omslag moet je direct goed zitten, het is tenslotte een soort visitekaartje. Het hele boek samenvatten in één beeld. En dan heb je natuurlijk nog te maken met wat, in dit geval, Isabel graag ziet. Na een aantal ontwerpen met variaties kwam daar een prachtige omslag uit. Met niet letterlijk een zwart gat maar,  voor de geoefende kijker, één met meerdere lagen.